Jubilerend Alzheimer Caf

SLIEDRECHT – ‘Sliedrecht, een dementievriendelijke gemeente?’ Het plaatselijke Alzheimer Café, dat één keer per maand wordt gehouden in De Reling, steekt de komende jaren in op dit thema. Vanavond is de aftrap met als gastspreker wethouder Hanny Visser-Schlieker, die zorg en welzijn in haar portefeuille heeft. In een interview met coördinator Rieta de Stigter en gespreksleider Mieke Kolk komen ook de afgelopen jaren aan de orde. ,,Ontmoeting, veiligheid en informatie, daar draait het allemaal om.”

Door Erik de Bruin

Het Alzheimer Café viert vanavond haar 5-jarig jubileum. Vanaf de start, in januari 2010, dragen De Stigter en Kolk zorg voor deze maandelijke informatieve bijeenkomst, die plaatsvindt in een informele huiskamersfeer. Niet alleen zij vormen een vertrouwd gezicht, ook de vrijwilligers. Twee vrijwilligers spelen voorafgaand aan het interview met de eerste gastspreker piano en cello. Dat doen ze ook in de pauze. Bij de boekentafel na afloop staan vrijwiligers en de rol van gastvrouw wordt vervuld door vroegere bezoekers van het Alzheimer Café. ,,Zij zijn ervaringsdeskundigen”, vertelt De Stigter. ,,Hun partners (die meegingen, red.) leden op relatief jonge leeftijd aan dementie.

Na het overlijden bleven ze het Alzheimer Café bezoeken.” ,,Dat heeft geholpen bij de rouwverwerking”, vult Kolk haar collega aan. Ze is van beroep psycholoog bij Rivas Zorggroep. ,,We verstrekken informatie en lichten met behulp van films en gastsprekers stapsgewijs het verloop van het ziektebeeld uit, maar daar draait het niet alleen om. In het Alzheimer Café staat ontmoeting centraal. Het is een veilige plek waar begrip heerst en waar je in contact komt met professionele zorgverleners en lotgenoten. Waar je leert van mensen die hiervoor hebben geleerd, maar ook van mensen die in hetzelfde schuitje zitten.”

‘Rouwproces’

,,Mantelzorgers, zo noemen we hen. Veel mensen die mantelzorger zijn herkennen zich niet in dit woord. Ze dragen zorg voor hun partner of ouder en vinden dat de normaalste zaak van de wereld. Vaak gebeurt dat uit liefde. Gedurende het dementieproces wordt die liefde steeds meer op de proef gesteld.” De Stigter is als mantelzorgconsulent werkzaam voor Stichting Welzijnswerk Sliedrecht. ,,Dementie is voor de mantelzorger een rouwproces. Je raakt de persoon waar je voor zorgt en waar je van houdt bij leven al kwijt.

Wij adviseren hem of haar als patiënt te zien, maar dat is natuurlijk veel gemakkelijker gezegd dan gedaan.” De thema’s die in het Alzheimer Café worden uitgelicht, sluiten aan op de thuissituatie. ,,Een situatie die steeds knellender wordt”, vertelt Kolk. ,,Totdat hij of zij naar een verpleeghuis zal moeten.” De Stigter: ,,Bijvoorbeeld omdat het te gevaarlijk wordt. Als hij ‘s nachts gaat spoken of bijvoorbeeld agressief wordt tegen degene die hem dag en nacht verzorgt omdat hij haar niet meer kent. Er zijn veel vormen van dementie. De wijze waarop dit z’n weerslag heeft op het gedrag en het handelen van de persoon met dementie en zichtbaar wordt, is ook verschillend.” Kolk: ,,De één wordt afhankelijk, de ander stil en wat je ook vaak ziet is agressiviteit en depressiviteit. Je raakt de grip op het leven kwijt.”

‘Verantwoordelijkheid’

Het woord depressiviteit is voor De Stigter aanleiding terug te schakelen naar de mantelzorger. ,,Die, zo is uit onderzoek gebleken, vier keer zoveel kans heeft om depressief te worden. Vooral mentaal is het een enorm zware belasting. Je staat zeven dagen per week, vierentwintig uur per dag klaar voor iemand die op een gegeven moment niets meer terug kan geven en die je niet meer kent als de persoon die hij of zij altijd is geweest. Ik heb de afgelopen jaren als mantelzorgconsulent – voorheen werkte ik in een verpleeghuis – gemerkt dat mensen het heel moeilijk vinden om hulp te vragen. In de participatiesamenleving die wordt opgebouwd, leren we mantelzorgers te kijken naar hun sociaal netwerk.

Wie binnen jouw familie- en vriendenkring kan jou ontlasten? Wie kan jou op sociaal-emotioneel vlak ondersteunen? De overheid verlangt dat mensen langer thuis blijven wonen. Dat is een verantwoordelijkheid van ons allemaal. Als Sliedrecht een dementievriendelijke gemeente wil zijn dan zullen we allemaal die verantwoording moeten nemen en bijvoorbeeld het geduld moeten uitoefenen om iemand zijn gang te laten gaan als die er voor de kassa van de bakker of slager even niet uitkomt. Of een helpende hand uitsteken, zoals je dat ook doet als een oudere man of vrouw bij een wandeling gedesoriënteerd is geraakt en de weg naar huis niet meer weet. Althans, we hopen dat mensen dat doen en dat zij tezamen van hun eigen dorp een dementievriendelijke gemeente maken.”

‘Laagdrempelig’

,,Wat ik  ook hoop is dat mensen over de drempel heen stappen. Dat ze dementie niet meer als een taboe beschouwen. Als ze het Alzheimer Café binnenstappen, zijn ze in beeld en kunnen we ze aan ons binden. Maar wel heel ongedwongen. We leggen de drempel bewust heel laag. Het belangrijkste is dat gasten (zowel de man of vrouw met dementie als de mantelzorger) zich op hun gemak voelen en vanwege die prettige huiskamersfeer terugkomen.” Kolk: ,,We attenderen de gastsprekers erop dat ze daar rekening mee moeten houden. Dat er ruimte dient te zijn voor interactie. Wij helpen de gasten met het stellen van de vragen zodat ze goed op weg worden geholpen.”

Programma

Wie vanavond het Alzheimer Café wil bezoeken (ditmaal niet in De Reling, maar in het restaurant van Waerthove) is van harte welkom. Het programma, dat vanwege het 50-jarig jubileum uitgebreider is dan normaal, start om 19.45 uur. De bezoekers worden ontvangen met koffie, thee en iets lekkers. Gastsprekers zijn achtereenvolgens wethouder Hanny Visser-Schlieker, prof. dr. R.J. van Marum, geriater in het Jeroen Bosch ziekenhuis, en prof. dr. F. Hoogeveen, ouderenpsycholoog en lector Psychogeriatrie aan de Haagse Hogeschool. Daarna is er een interactief gedeelte onder leiding van avondvoorzitter Paul van Bakel, de Sliedrechtse apotheker die onlangs werd geridderd. Tot slot is er een optreden van Tisnennyfalls en spreekt Brigitta Müller, de directeur van de welzijnsstichting, een woord van dank uit. Ze overhandigt attenties aan het jarige clubje. De bijzondere bijeenkomst wordt afgesloten met een informele ontmoeting, onder het genot van een hapje en een drankje.

tekst: Erik de Bruin