Lezing 'Donkere Materie en Donkere Energie'
Op 4 oktober spreekt prof. Henny J.G.L.M. Lamers (Universiteit van Amsterdam) bij Vereniging Christiaan Huygens over 'Donkere Materie en Donkere Energie'.
Als we op een heel donkere zomernacht naar de hemel kijken dan zien we een melkwitte band boven ons hoofd. Dat noemen we de “Melkweg”. Onze ster, de zon, zit namelijk met nog 200 miljard andere sterren in een gigantische platte schijf in de ruimte. Als we de witte band aan de hemel zien dan kijken we precies in het vlak van die gigantische pannenkoek.
Er is iets geks aan de hand met de Melkweg. De sterren daarin hebben zulke grote snelheden, dat ze gemakkelijk weg zouden kunnen vliegen. Maar dat doen ze niet, ze blijven netjes hun baantjes draaien om het centrum. Hoe kan dat? Kennelijk worden ze door een heel sterke zwaartekracht bijeen gehouden. Als we schatten hoeveel materie daarvoor nodig is, dan blijkt dat veel meer te zijn dan alle materie die we als sterren of gaswolken zien. Er moet dus ook een heleboel materie zijn die we niet kunnen zien! Dat noemen we “donkere materie”.
We hebben geen idee wat die donkere materie is: het heeft wel zwaartekracht, maar het is geen gewone materie. Er zijn verschillende suggesties geweest. Zit het heelal vol met kleine zwarte gaten? Is het een onbekend soort exotisch deeltje of klopt ons idee over zwaartekracht niet? We weten het niet!
Het werd nog gekker toen in 1998 werd ontdekt dat het heelal, dat sinds de oerknal bijna 14 miljard jaar geleden aan het uitzetten is, steeds sneller uitzet. Dat was een volkomen verrassing. Hoe kan dat? Er is kennelijk een kracht of energie die tegen de zwaartekracht in werkt en alles uiteen drijft in plaats van naar elkaar toe trekt. Omdat men er aanvankelijk geen idee van had wat het zou kunnen zijn wordt het “donkere energie” genoemd. Inmiddels weten we wel wat het is, maar begrijpen doen we het nog steeds niet.
Als je de balans opmaakt voor de samenstelling van het heelal dan blijkt dat de materie die we kennen slechts 4,9 % uitmaakt, de onbekende donkere materie is 26,6 % en de donkere energie 68,5 %. Met andere woorden we kennen minder dan 5 % van alles wat er in het heelal is; de andere 95% is onbekend! Heel vreemd.
In deze lezing wordt uitgelegd hoe donkere materie en donkere energie ontdekt zijn en wat de stand van zaken is in het onderzoek naar deze mysteries.
Toegang: € 3,- voor niet leden. We beginnen om 20:00 uur, zaal open om 19:30 uur.
Bij herhaaldelijk bezoeken van lezingen vragen we de bezoeker om lid te worden.
Eens in de twee weken houdt de vereniging op vrijdag een verenigingsavond in het Streeknatuurcentrum Alblasserwaard. In het programma onderscheiden we twee soorten avonden: lezingen en thema- / waarneemavonden. Geregeld nodigen we sprekers uit voor het geven van een lezing.
Op de besloten thema-/waarneemavonden zijn diverse activiteiten mogelijk. Zo kan er een korte voordracht gegeven door één van onze leden, kan er bij helder weer worden waargenomen, en bij slecht weer is er ruimte om een film te kijken of kunnen leden vertellen over waarnemingen en eigen gemaakte astronomiefoto’s. Onderling wisselen we dan tips en ervaringen uit.
