Informateur mag vier partijen-coalitie gaan smeden

11 februari 2016

SLIEDRECHT - Het CDA en PRO Sliedrecht toonden zich dinsdagavond bij de beraadslagingen over het rapport van de informateur verrast over de vier partijen-coalitie die Rinus Houtman uit de hoge hoed had getoverd. Voor de VVD klonk het als muziek in de oren. ,,Een sterk, pro-actief team … dat is wat Sliedrecht nodig heeft in deze tijd van bezuinigen. Vier wethouders is niet nieuw voor de gemeente”, aldus Len van Rekom, die daarmee min of meer hetzelfde zei als de informateur.

Door Erik de Bruin

Houtman werd aan het begin van de bespreking in de gelegenheid gesteld de stand van zaken toe te lichten. Hij deed dat kort en bondig. Om uit te leggen waarom een coalitie bestaande uit vier partijen volgens hem als eerste uitgezocht zou moeten worden, verwees hij naar de titel van het rapport, te weten: Op weg naar een sterk team voor Sliedrecht. ,,Uit de gesprekken die ik met alle partijen heb gevoerd heb ik gemerkt dat er de komende vier jaar heel wat moet gebeuren. Dat vereist een daadkrachtig team. Ik heb weinig aangetroffen dat zo haaks op elkaar staat dat volwassen mensen daar bij een goed onderling gesprek geen oplossing voor vinden. De verschillen zijn te overbruggen. Als je zo sterk in dezelfde richting denkt moet je geen energie stoppen in vliegen afvangen.” Theo den Braanker van de SGP-ChristenUnie sprak van een aanzienlijke verandering ten opzichte van de huidige situatie: ,,Een vier partijen-coalitie biedt kansen, maar het brengt ook risico’s met zich mee. In het college kan meer reuring ontstaan hetgeen de besluitvorming kan blokkeren. Wij zijn als SGP-ChristenUnie best bereid die risico’s te nemen, maar we willen die wel minimaliseren.”

‘Veel vertrouwen in formateur’

Den Braanker gaf aan dat bij deze constructie met drie parttime-wethouders goede afspraken gemaakt moeten worden en dat een duidelijk beeld moet ontstaan van wat er van de wethouders wordt verwacht als het gaat om competenties, houding/gedrag, durf, wil, daadkracht, duaal opereren, participatie/zichtbaarheid in de Drechtsteden, formatie- en ureninzet en portefeuilleverdeling. De punten die hij aanhaalde (waarvan net een opsomming is gegeven) kwamen terug in het raadsvoorstel dat aan het eind van de vergadering werd voorgelegd en dat unaniem werd aangenomen. Houtman krijgt de bal teruggespeeld. Hij mag de komende weken gaan sleutelen aan een formatie die hem het beste lijkt voor Sliedrecht. Van Rekom (VVD) sprak zich daar positief over uit (‘dit heeft onze instemming’) alsmede Hanny Visser-Schlieker van PRO Sliedrecht, die de vervolgstappen met veel vertrouwen tegemoet zei te zien. ,,We hebben veel vertrouwen in de heer Houtman als formateur.” Eerder op de avond had ze hem al gecomplimenteerd dat hij op basis van één gesprek met alle partijen tot zo’n scherpe analyse was gekomen.

‘Niets negatiefs gezegd’

Eén zin in het rapport zat PRO Sliedrecht niet lekker, namelijk: dat de verhouding tussen PRO en de PvdA op dit moment zodanig is dat samen in een college niet wenselijk is. ,,Daar herkennen we ons niet in”, sprak Visser-Schlieker. ,,De PvdA is de partij die ideologisch het dichtst bij ons ligt. Wij hebben in het gesprek met de informateur (nu dus formateur, red.) niets negatiefs gezegd over de PvdA.” Het omgekeerde is wel het geval, zo bleek uit de woorden van Anton van Rees, die aangaf dat de sociaal-democraten het gedrag en de houding van PRO Sliedrecht in de afgelopen raadsperiode soms als storend hebben ervaren. ,,Door de losse zin in het rapport over de verhouding tussen beide partijen komt het over alsof we rollebollend  met elkaar over straat gaan, maar dat is absoluut niet zo. Samen in een college is niet onmogelijk. Zo hebben we het niet gesteld.” ,,Maar het ligt niet voor de hand”, reageerde Houtman. ,,De pijn voelend bij de PvdA heb ik het zo verwoord.”

‘Onderzoek al op de plank’

Nadat duidelijk was geworden hoe de informateur tot deze constatering was gekomen, had PRO Sliedrecht wellicht nog kunnen reageren, maar zij deed dat niet. Visser-Schlieker haalde alleen aan – zowel in de eerste als tweede termijn – dat zij vindt dat de PvdA mee moet schrijven aan het coalitieakkoord. Den Braanker had ook al aangegeven dat de coalitiepartijen op zoek moeten gaan naar aanknopingspunten met de Partij van de Arbeid, die als enige in de oppositie terecht dreigt te komen. ,,We moeten streven naar een coalitieakkoord waar ook de PvdA zijn handtekening onder zet.” Met één ding gaan de sociaal-democraten sowieso niet akkoord en dat is dat er een haalbaarheidsonderzoek wordt verricht naar de realisatie van een Recreatief Knooppunt over het spoor en het daarmee gepaard gaande omklappen van de sportvelden. Houtman noemde dit een ingewikkeld punt waarover binnen een jaar de knoop moet worden doorgehakt. Van Rees haalde aan dat het onderzoek al op de plank ligt.

‘Daadkracht in kwantiteit’

Hij was logischerwijs het meest kritisch en zei onder andere dat drie wethouders met nevenactiviteiten en wisselende aanwezigheid geen voorwaarde is voor slagvaardigheid. ,,Je kunt op donderdagmiddag niet zeggen: Dag vrienden, prettig weekend en tot dinsdag! Het lijkt erop dat de daadkracht nu wordt gezocht in kwantiteit in plaats van kwaliteit.” Van Rees sloot af met het advies aan de SGP-ChristenUnie om bij de formatiegesprekken met de andere partijen naast wijn ook voldoende water te serveren. Doelend op de concessies die waarschijnlijk met name de nieuwkomers in het college zullen moeten doen.

‘Drie winnaars’

Het CDA was al coalitiepartner en wil die rol de komende vier jaar blijven vervullen. Ton Spek zei wel verrast te zijn. Hij deed dat in navolging van Visser-Schlieker, die voor hem aan de beurt was. Zowel het CDA als PRO Sliedrecht zei te zijn uitgegaan van een advies over een drie partijen-coalitie. Het verschil was wel dat Visser-Schlieker geen partijnamen noemde en dat Spek een coalitie met de drie ‘winnaars’ had verwacht. Dat wil zeggen zonder de VVD, die in tegenstelling tot de SGP-ChristenUnie, PRO Sliedrecht en het CDA minder stemmen heeft behaald dan vier jaar geleden. Hij maakte duidelijk dat voorkomen moet worden dat de politieke discussie in het college gaat plaatsvinden in plaats van in de raadszaal. Spek vindt het tevens belangrijk dat een coalitieakkoord op hoofdlijnen wordt gesloten dat niet dichtgetimmerd is. Van Rekom reageerde door de hoop en de wens uit te spreken dat de raad met ingang van nu duaal gaat opereren. Houtman zei ook geen problemen te zien (‘u als raad bepaalt de kaders en hoeft niet te wachten op het college’). Op de opmerking van Visser-Schlieker dat de stem van de burgemeester doorslaggevend kan zijn in B&W zei hij dat hij daar nooit zo over heeft nagedacht. ,,Wanneer je een sterk team vormt voorzie ik geen enkel probleem. Als burgemeester kijk je primair of het proces goed verloopt en of het voorstel beantwoordt aan de kaders en de wens van de gemeenteraad.” Een college met vier wethouders (en dus vijf bestuurders) noemde hij ‘heel goed werkbaar’. ,,Daarmee spreek ik uit eigen ervaring”, aldus Houtman, die momenteel waarnemend burgemeester is van de gemeente Leerdam en diezelfde functie heeft bekleed in Nieuw-Lekkerland in aanloop naar de bestuurlijke fusie die op 1 januari 2013 tot stand kwam met de gemeenten Graafstroom en Liesveld (nu Molenwaard geheten).

‘Pretpakket burgemeester’

Visser- Schlieker had eigenlijk een reactie van de Sliedrechtse burgemeester willen horen. Ze wilde weten hoe Bram van Hemmen hier tegenaan kijkt. Van Rees (PvdA) zei het een pretpakket te vinden wat Van Hemmen wellicht qua inhoudelijke taken op zijn bordje krijgt. Houtman raadde in zijn rapport taken aan die niet direct politiek gevoelig liggen (onder meer burgerparticipatie en handhaving) en regionale taken, zoals het Deltaprogramma en de lobby voor een verbrede A15.  De PvdA had aangedragen het takenpakket van de burgemeester uit te breiden als compensatie voor de komende decentralisaties vanuit Den Haag.

Portefeuilleverdeling

Nu het ‘informeren’ is afgerond, mag Houtman gaan formeren. Dat zal nog enkele weken duren. Van Rekom zei een termijn te missen. Daarop sprak Den Braanker de verwachting uit dat bij de raadsvergadering die op 13 mei gepland staat wel iets gezegd kan worden over het coalitieakkoord en de benoeming van college en raad. Omdat volgens Houtman de neuzen grotendeels dezelfde richting op wijzen, wekt niet zozeer de inhoud van het te smeden coalitieakkoord nieuwsgierigheid, maar meer de ‘poppetjes’. Wie gaat welke portefeuille bekleden? Met name als het gaat om economische zaken. Daar aast zowel het CDA als de VVD op. Zowel tijdens de verkiezingsdebatten kwam dat naar voren als nog veel meer tijdens de voorbije raadsperiode.

Poll

Het is tijd voor een nieuwe poll, die wederom een politiek jasje heeft en aansluit op bovenstaand artikel. ‘Een college met drie parttime-wethouders is geen probleem’, zo luidt de stelling. Bezoekers van deze website kunnen aan de linkerkant van de pagina klikken op Eens of Oneens. Het is ook mogelijk je stem te onderbouwen door een reactie achter te laten bij dit bericht.