Nieuwjaarstoespraak burgemeester Bram van Hemmen
Tijdens de nieuwjaarsreceptie op maandag 6 januari 2020 heeft burgemeester Bram van Hemmen een nieuwjaarstoespraak gehouden.
Dames en heren,
In de kerstvakantie heb ik tweemaal Star Wars: The Rise of Skywalker in de bioscoop gezien. Ik ben wat u noemt een fan. George Lucas, de geestelijk vader van Star Wars heeft zich laten inspireren door het boek 'De held met de duizend gezichten' van schrijver Joseph Campbell. Het is een fascinerend boek over heldenverhalen die wereldwijd worden verteld.
De essentie van het boek is dat heldenverhalen en heldendaden universeel zijn. Ondanks alle grote verschillen in de verhalen die de mensen aan elkaar vertellen, zit er wereldwijd een vast patroon in mythen en legenden: De held moet een beproeving doorstaan, heeft vaak een mentor en er is een tegenslag. Maar de uitkomst van het verhaal is dat de held altijd overwint.
Ik wil het met u hebben over helden. Ik ben trots op de vele helden van Sliedrecht. Zo ontdekte ik vorig jaar het onbekende heldenverhaal van de Sliedrechtse politieagent Jan Mooijman.
Ik neem u mee terug naar het Sliedrecht van 1 februari 1953, naar de nacht van de watersnoodramp. Ter hoogte van wat nu bekend staat als Baanhoek, lag een woonark. De twee bewoners werden in hun slaap overvallen door het wassende water. Ze hadden het geluk dat Jan Mooijman in de buurt was.
Hij moet in een flits gedacht hebben: deze mensen moet ik redden. Maar hij zal ook zeker gedacht hebben aan zijn zieke vrouw en aan zijn twee jonge kinderen. Jan Mooijman was een moedig mens. Hij sprong de rivier in, zwom naar de woonark en redde de bewoners van een zekere verdrinkingsdood.
Jan Mooijman is een held. Afgelopen november is hij – in het bijzijn van zijn familie – postuum geëerd met een oorkonde van de Koninklijke Maatschappij tot Redding van Drenkelingen.
Wat is een held?
Volgens Van Dale ben je een held als je ondanks je angst ingrijpt in gevaarlijke situaties. Maar helden zijn veel meer dan dat. Wat mij betreft zijn mensen die iets voor een ander over hebben, zonder dat ze daar zelf beter van worden of dat ze daar zelf prat op gaan, ook helden. Mensen die het lef hebben om anderen te helpen, die hun vrije tijd opofferen voor een betere samenleving.
Als je het over opofferingsbereidheid hebt, dan denk ik aan onze raadsleden. Zij investeren veel van hun vrije tijd in Sliedrecht en tonen overal in het dorp hun betrokkenheid. We mogen wel wat trotser zijn op onze gemeenteraad. Als u ergens mee zit: zoek ze op! Ze zijn er voor u en ze zullen u serieus nemen. Ze staan samen namens u voor ons dorp.
Zo ben ik er ook trots op dat we al een paar jaar zo'n leuke kinderraad hebben. Leerlingen uit groep 7 en 8 van de basisscholen maken zo laagdrempelig kennis met politiek. Er wordt weleens gezegd: de jeugd heeft de toekomst. Dat klinkt alsof dat pas morgen of over tien jaar zo is. Maar de jeugd bouwt nu al mee aan onze samenleving. Het is dus niet: de jeugd hééft de toekomst. Maar: De jeugd heeft vandaag al.
De toekomst van ons dorp ligt in de handen van ons allemaal. Ik geloof dat we samen met heel #mooiSliedrecht het lef hebben om onze schouders onder de toekomst te zetten.
Dat is bijvoorbeeld echt nodig om de Waterbus voor Sliedrecht te behouden. Want de toekomst daarvan staat op losse schroeven: er zijn te weinig mensen die er gebruik van maken. Maar waarom zou je op de A15 in de file gaan staan of in een overvolle trein stappen, als je ook comfortabel met de Waterbus kunt reizen? Laten we met z'n allen gaan voor het behoud van de Waterbus voor ons dorp. Dat kan om te beginnen door hem eens wat vaker te gaan gebruiken.
We zijn in Sliedrecht trouwens tóch wel goed in het vinden van creatieve oplossingen op het gebied van mobiliteit. Ik vind het fantastisch dat afgelopen jaar de Wijkhopper is gelanceerd. Ouderen en mensen met een beperking kunnen voor korte ritten veilig en comfortabel reizen met De Wijkhopper. Zo zorgen we ervoor dat ook zij op eigen kracht volop kunnen blijven meedoen in Sliedrecht
Ik ben onder de indruk van de manier waarop onze kinderen hun schouders nu al zetten onder een beter en vooral veiliger Sliedrecht. Dan denk ik aan de twee oversteekhelden Robert en Loïs, die we als trotse strijders voor de verkeersveiligheid op posters in ons dorp hebben zien staan. Zij waren de gezichten van de campagne, maar ze waren niet alleen. Samen met hun klasgenoten gingen ze –als echte helden- in een rode cape en met een rood masker de straat op om automobilisten aan te spreken op hun rijgedrag.
Want verkeersveiligheid is niet in de eerste plaats een taak van de gemeente. We vormen met z'n allen het verkeer in Sliedrecht. Als we daarbij het lef hebben om minder aan onszelf te denken en wat meer oog te hebben voor onze omgeving, dan wordt het al een stuk veiliger. En ondertussen leveren wij als gemeente natuurlijk ook onze bijdrage.
Als je het hebt over de moed om weerstand niet uit de weg te gaan, dan ga ik onwillekeurig denken aan het Watertorenterrein. Er is in het verleden veel gebeurd en ik begrijp wat dat met de directe omgeving gedaan heeft. Als gemeente willen we dat de omwonenden nu nauw betrokken worden en blijven bij het maken van nieuwe plannen. En ja, dat levert af en toe wrijving op. Een groep omwonenden en de projectontwikkelaar hebben de moed gehad om over de schaduw van het verleden heen te springen. En ik spreek de wens uit dat ze die moed ook de komende tijd blijven tonen. Het is en blijft de bedoeling dat ze in gesprek blijven over hoe we van het Watertorenterrein een mooie woonwijk gaan maken.
Dames en heren, het is van groot belang om onze helden uit het verleden te blijven eren. Daarom is voor mij één van de hoogtepunten van het afgelopen jaar de opening van de nieuwe expositieruimte over de Liniecrossers in De Wilgenhorst.
Bij de opening van de expositieruimte had ik de eer om kennis te maken met een hedendaagse held. Eén van de eregasten was Gijs Tuinman, drager van de Militaire Willemsorde, de hoogste militaire onderscheiding die in ons land bestaat. Ook is hij drager van een Bronzen Leeuw, dezelfde onderscheiding als een groot deel van de Liniecrossers heeft gehad. Het was een bijzondere ontmoeting met een bescheiden held die indrukwekkende daden heeft verricht.
Helden zijn geen opscheppers. Ze verrichten hun daden in stilte, uit overtuiging. En meestal staan helden niet in de spotlights. Dat brengt mij bij de vraag: wie is uw held? En laat u weleens aan die persoon weten wat dat voor u betekent? Een van de manieren waarop dat kan is door uw helden aan te dragen voor een Sliedrechts Compliment. Dat is een onderscheiding waarmee we kleine heldendaden zichtbaar willen maken.
Want ook nu hebben we helden nodig. Dat hoeven geen helden te zijn die de geschiedenisboeken ingaan. We hebben helden nodig die zich zonder eigen belang wegcijferen voor een ander, voor de gemeenschap, voor ons dorp. En gelukkig heeft Sliedrecht veel van dit soort helden.
Hartverwarmend vind ik de actie Secret Santa. Een initiatief dat afgelopen kerstperiode voor de zesde keer in Sliedrecht is opgezet door Nicole Boer, Gerjon de Borst, Daisy Boer en Paola Penning. Zij zorgen ervoor dat mensen die dat nodig hebben, verrast worden met een kerstpakket van een anonieme Sliedrechtse Santa. Eind vorig jaar heeft Secret Santa in Sliedrecht 160 pakketten bezorgd. Ik ben er trots op dat ons dorp dit initiatief op zo'n grootse wijze heeft omarmd.
Dames en heren, we staan aan het begin van 2020. U bent van mij gewend dat een deel van mijn nieuwjaarstoespraak over vuurwerk gaat. Maar de afgelopen dagen heeft u al uitgebreid kunnen lezen hoe ik daarin sta. U kunt erop rekenen dat ik de komende tijd op alle niveaus aandacht blijf vragen voor een werkbare oplossing.
Gelukkig gaat er ook veel goed. Samen met ondernemers op de Kerkbuurt hebben we plannen gemaakt om de pleinen op te knappen, we gaan de terrassen aantrekkelijker maken en we hebben verschillende regelingen in het leven geroepen om de winkeliers een duwtje in de rug te geven. Samen zetten we onze schouders eronder om ervoor te zorgen dat het in de Kerkbuurt mooi, fijn, leuk en gezellig is om te winkelen. En hoe mooi zou het zijn als we zo'n zelfde ontwikkeling ook voor elkaar weten te krijgen bij het Burgemeester Winklerplein?
Als inwoners kunnen we onze winkeliers een handje helpen. Voor ondernemers is het buffelen om rond te komen. Ondertussen doen wij allemaal een steeds groter deel van onze inkopen online. Daarom doe ik de oproep: Wees loyaal, koop lokaal! Als we dat allemaal doen, leveren we samen een bijdrage aan mooie en aantrekkelijke winkelgebieden in ons dorp.
We gaan ook een uiterste inspanning doen om de jeugdhulp dichter bij jongeren te brengen. We gaan het Sociaal Team in Sliedrecht uitbreiden waardoor jongeren met een hulpvraag veel vaker in ons eigen dorp geholpen kunnen worden in plaats van verderop in de regio.
We roepen alle inwoners van Sliedrecht op om mee te denken over de toekomst van het dorp. Afgelopen jaar hebben we een begin gemaakt met het opstellen van een omgevingsvisie. Daarin geven we antwoord op de vraag: Hoe willen we dat ons dorp er over dertig jaar uitziet? De toekomst is van ons allemaal. In die zin geloof ik in een maakbare samenleving. Niet dat wij als overheid een samenleving maken, maar wel dat u als inwoners onze samenleving maakt. En daar doen we als overheid gewoon aan mee.
Daarbij zoeken we ook een goede oplossing voor de voetballers van VV Sliedrecht. Zij zijn onze lokale sporthelden die de naam van ons dorp hoog houden. De voetbalvereniging wil graag verhuizen naar Sliedrecht Buiten. Gelukkig hebben we uitstekend contact met het bestuur van VV Sliedrecht. De voorzitter schreef onlangs nog dat hij het volste vertrouwen heeft dat we er op korte termijn samen gaan uitkomen. Dat vertrouwen deel ik. Ook ik reken op een mooie toekomst voor onze voetbalclub en ik ga ervanuit dat onze voetballers straks op nieuwe voetbalvelden sportieve heldenprestaties gaan neerzetten.
Sliedrecht is een mooi dorp en het wordt nog veel mooier zijn als we samen alert zijn op veiligheidsissues. Daarom lanceren we dit jaar de campagne 25.000 paar ogen. Als we beter op elkaar letten en als we het gevoel hebben dat iets niet goed gaan, dan moeten we in actie komen. Daarom doe ik een beroep op alle 25.000 paar ogen in Sliedrecht. Ik begon deze speech met het boek De Held met Duizend Gezichten. In Sliedrecht kan de held 25.000 gezichten hebben. Want voor mij ben je een held als je de verantwoordelijkheid neemt voor je eigen dorp.
Dit jaar staan we ook in Sliedrecht stil bij 75 jaar vrijheid. We staan stil bij de helden aan wie we die vrijheid te danken hebben. Kunstenaar Daan Roosgaarde heeft een lichtmonument gemaakt om stil te staan bij de slachtoffers van de Holocaust. Het kunstwerk heet Levenslicht en het bestaat uit 104.000 lichtgevende herdenkingsstenen, gelijk aan het aantal holocaustslachtoffers in Nederland. Een deel van die stenen komt in de periode 23 januari – 1 februari naar Sliedrecht.
Ook komt er in Hardinxveld-Giessendam, de gemeente Altena en bij ons in Sliedrecht een nieuwe monument voor de Merwedegijzelaars. We hebben kunstenaars opgeroepen ontwerpen in te dienen. Deze week nog beoordelen we de inzendingen en maken we een keuze voor de kunstenaars. Het is de bedoeling dat het nieuwe kunstwerk voor de dodenherdenking van 4 mei geplaatst wordt.
Dan is er nog één onderwerp dat ik niet heb besproken en het zit me buitengewoon dwars. En het gaat over Chemours. Ja, het bedrijf is in beweging gekomen. Twee jaar geleden zei ik in de nieuwjaarspeech dat ons uitgangspunt is: nul uit de pijp. De plannen van het bedrijf komen daar inmiddels in de buurt als het gaat over de uitstoot van GenX en andere gevaarlijke stoffen. En daar ben ik niet ontevreden mee.
Een paar weken voor kerst las ik dat Chemours geen aanvullend onderzoek wil doen naar de mate waarin GenX kankerverwekkend is. En dat vind ik echt onbegrijpelijk. Hoe kun je nou zeggen dat je zo'n onderzoek overbodig vindt? Hoe kun je in vredesnaam weigeren om daaraan mee te werken? Snapt het bedrijf dan echt niet dat dit ook over het gevoel van mensen gaat?
Luister naar je omgeving! Beweeg eens uit jezelf in plaats van dat je iedereen tegen je in het harnas jaagt. In onze overleggen heb ik Chemours hier meerdere malen op gewezen. Dan zeggen ze steeds: ja, ja, ja. Maar ik zie: nee, nee, nee. Als het gaat om het verrichten van heldendaden heeft Chemours nog een lange weg te gaan!
Dames en heren, mijn nieuwjaarswens vandaag voor Sliedrecht is dat we een dorp van helden zijn. Een dorp van mensen die de moed hebben om het verschil te maken voor onze omgeving. Een dorp met inwoners die dingen doen voor anderen zonder dat ze er zelf beter van worden.
Ik begon deze nieuwjaarstoespraak met de nieuwe Star Wars-film. En ik wil eindigen met een bekende Star Wars-uitspraak:
May the force be with you!
Ik wens u zo een gezegend en een heldhaftig 2020 toe!
