Kansrijke positie voor ‘watergemeenten’ richting verkiezingen: investeren in binnenvaart en havens oplossing voor lokale problemen
REGIO DRECHTSTEDEN - Lokale partijen krijgen concrete aanbevelingen voor hun verkiezingsprogramma.
In aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen, op 18 maart 2026, worstelen veel gemeenten met vastlopend verkeer, onhaalbare klimaatdoelen en een schreeuwend tekort aan ruimte. Gemeenten die aan het water zijn gelegen, hebben tegelijkertijd goud in handen. Daarom klinkt nu een dringende oproep aan de politieke partijen van 20 ‘watergemeenten’ in Zuid-Holland om binnenvaart en -havenbeleid een plek te geven in hun verkiezingsprogramma’s.
Veel producten en grondstoffen worden via het water vervoerd door binnenvaartschepen. Een schip kan de vracht van wel 120 vrachtwagens in één keer meenemen, waardoor meer watertransport een positief effect heeft op het verminderen van de druk op de wegen. Dat niet alleen, het draagt ook substantieel bij aan het verminderen van de CO2-uitstoot.
De brancheorganisaties voor de binnenvaart (Koninklijke Binnenvaart Nederland) en de binnenhavens (Nederlandse Vereniging van Binnenhavens) hebben de handen ineengeslagen en een brief gedeeld met aanbevelingen naar lokale politieke partijen in 123 gemeenten. In de oproep wordt gevraagd om het behouden van kades en haventerreinen voor watergebonden activiteiten en bedrijven, het opzetten van een veilig en milieuvriendelijk netwerk aan ligplaatsen voor schepen en het instellen van een standaardcheck ‘kan dit project over het water?’ bij bouw- en infra-projecten.
Zuid-Holland
In Zuid-Holland biedt de binnenvaart dé sleutel om filedruk, luchtvervuiling en ruimtelijke knelpunten aan te pakken. Met de A15 en de A4 kent de provincie extreme filedruk op de snelwegen. Tegelijkertijd worstelen gemeenten met het halen van de klimaatdoelstellingen. Van de 20 ‘watergemeenten’ is de prognoses dat slechts 7 gemeenten in 2030 (nipt) meer dan 55% van hun uitstoot hebben verminderd. Zeker de prognoses voor de gemeenten Rotterdam en Gorinchem zijn erbarmelijk. Door te investeren in het vervoer over water en watergebonden bedrijvigheid, valt veel winst te behalen.
In zo’n dichtbevolkte provincie is het belangrijk dat gemeenten goed omgaan met de beperkte ruimte, waaronder het behouden van watergebonden bedrijvigheid, zodat vervoer over water mogelijk blijft. Een treffend voorbeeld is De Binckhorst in Den Haag. Dit voormalige industriële en deels watergebonden gebied, met drie binnenhavens, ondergaat een intensieve transformatie naar een woon-werkgebied. Hierdoor verdwijnen vitale watergebonden functies en kades ten gunste van woningen en niet-watergebonden bedrijven. Dit leidt tot een minder efficiënt gebruik van de bestaande waterinfrastructuur en bemoeilijkt de inzet van de binnenvaart voor stadslogistiek. Gemeenten moeten actief sturen op het behoud van haventerreinen voor watergebonden bedrijvigheid, investeren in voldoende ligplaatsen en walstroom, en bij bouwprojecten standaard de mogelijkheden van watertransport onderzoeken om de provincie duurzaam en bereikbaar te houden.
Met alle infrastructuur in deze provincie die op de schop moet zal met name het havengebied Rotterdam daar zwaar onder te leiden krijgen en dreigt een verkeersinfarct.
Te gebruiken quotes
Ad Koppejan, voorzitter van Koninklijke Binnenvaart Nederland (KBN): “Het belang van de binnenvaart voor de lokale gemeenschap en economie is nog niet bij iedereen even bekend. Met deze actie zijn alle politieke partijen in de gemeenteraden van 123 gemeentes geïnformeerd. Het is nu aan de politieke partijen om er in het belang van hun burgers, ook daadwerkelijk iets mee te doen.”
Maarten van Gaans-Gijbels, voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Binnenhavens (NVB): "Wie investeert in binnenhavens, investeert in werk, bereikbaarheid én duurzame groei. Gemeenten die vooruit willen, kiezen voor slimme logistiek via het water. Dit onderwerp zal nadrukkelijker op de politieke en bestuurlijke agenda's komen. Met deze actie steken we onze hand uit voor verdere samenwerking."
