Sliedrecht 'beleeft'de vroegere Biesboschcrossings tijdens drukbezochte premi

29 juli 2015
Sliedrecht 'beleeft'de vroegere Biesboschcrossings tijdens drukbezochte premi
SLIEDRECHT – ‘Was machst du hier?’ Aan het einde van zijn crossing van Drimmelen, waar hij insuline had gehaald voor zijn zus, naar Werkendam wordt de 16-jarige Frank, een wilde crosser, het slachtoffer van zijn eigen roekeloosheid. De Duitsers, die de Biesbosch nog bezet houden (het zuiden aan de overkant van de rivier is al bevrijd), snappen hem en nemen hem mee naar de ‘Zwarte Schuur’. Hij heeft geluk dat de commandant mededogen kent en op het punt staat te deserteren. Daardoor overleeft hij de oorlog. Zeventig jaar later, als de dood op hem wacht en hij wederom niet bang is, vormen zijn herinneringen de basis voor ‘Biesbosch onder vuur’, een film waarin fictie en historische waarheid zijn verweven. De première was een week geleden in Fort Altena in Werkendam. Gisteravond werd de 40 tot 45 minuten durende docudrama over de liniecrossers getoond in Sliedrecht.
De Sliedrechtse première was te danken aan een speciaal in het leven geroepen werkgroep. Zij kon tevreden zijn. Zaal De Ark in ASVZ De Merwebolder, een prachtige setting (‘Sliedrecht heeft zijn eigen cinema’), was tot de nok gevuld. ,,Het is een saamhorigheid die Sliedrecht karakteriseert”, sprak de burgemeester, die het een avond voor en door Sliedrechters noemde. Dat geldt ook een beetje voor de film waar een aantal Sliedrechtse figuranten in speelt. Zij moesten de afgelopen maanden (hoofdzakelijk gedurende de winter) verschillende keren opdraven voor opnames in het vaak koude en natte natuurgebied. ,,Mensen met hart voor het verhaal”, zei regisseur Hidde Simons, die onder de indruk was van de Sliedrechtse beleving. Hij kreeg een lokaal geschenk als dank, namelijk: Sliedrechts baggerbier. Daar kan ook Rinus Rasenberg van proeven. Hij en zijn vrouw Nel waren de drijvende krachten achter de film. De inwoner van Drimmelen, waar hij terugkeerde nadat hij was gestopt als dierenarts in Roermond, schreef niet alleen het script, hij klopte ook op de deur van talloze (overheids)instanties om zijn project te financieren. Na vier jaar ‘geleur’ kon hij een professionele filmmaker benaderen om zijn doel (het in beeld brengen van een stuk oorlogsgeschiedenis dat in zijn ogen onderbelicht is gebleven) te verwezenlijken. ,,De Biesbosch is een uniek gebied. Wat er aan het eind van de Tweede Wereldoorlog is gebeurd, is ook uniek. Vier crossers hebben na de oorlog de Willems-Orde gekregen. Dat is de hoogste militaire onderscheiding.” Rasenberg had al films gemaakt over de griendwerkers en rietsnijders die vroeger in de Biesbosch werkten. Een wethouder trok hem aan zijn jasje om ook iets met de crossings te doen. ,,In eerste instantie heb ik dat laten liggen”, vertelde hij eerlijk, ,,maar toen ik het boek van Piet van den Hoek las, kon ik niet anders dan alles in het werk stellen om dit project van de grond te krijgen.”
Willems-Orde
Van den Hoek overleed drie maanden geleden. Hij was de laatst levende crosser. De Werkendammer was één van de vier liniecrossers (zij brachten documenten, medicijnen en mensen van bezet naar bevrijd gebied en vice versa en doorkruisten de Biesbosch met een kano) die werd onderscheiden met de Willems-Orde. Zijn plaatsgenoot Arie van Driel en Kees van de Sande uit Sleeuwijk werden postuum geëerd. Zij werden tijdens een crossing gesnapt door de bezetter en geëxecuteerd. Sjors van Wijngaarden, die geschiedenis studeert, lichtte op verzoek van de werkgroep de Sliedrechtse verzetshelden uit. Als eerste noemde hij Jan de Landgraaf, die dertig keer de oversteek maakte en betrokken was bij het gevangennemen van zwaarbewapende Duitse soldaten. Deze werden op schuiten gevangen gehouden in de Biesbosch en later aan de geallieerden overgeleverd. De Landgraaf, wiens vrouw als eregast in de zaal zat (zij leerde hem overigens pas na de oorlog kennen), kreeg in 1947 de Willems-Orde van Prinses Juliana. Vijf Sliedrechtse crossers ontvingen uit handen van Prins Bernhard de Bronzen Leeuw. Jacobus Bakker, Cornelis Leendert Bolijn, Albert Kunst, Jacobus Meyer en Jan Visser verschenen één voor één op het scherm. Van Wijngaarden vertelde ook over de vele brieven die de crossers kregen. Ze werden onder andere door de Engelse veldmaarschalk Bernard Montgomery en de Amerikaanse generaal Dwight ‘Ike’ Eisenhower, die later president werd, bedankt voor hun verzetswerk.
Groep Albrecht
Er was nog een eregast. Naast mevrouw De Landgraaf zat mevrouw Kuipers-Buddingh, die de ondergrondse hielp als koerier. Op een fiets met houten banden bracht ze op 17-jarige leeftijd post van Gorinchem naar Sliedrecht of van Rotterdam naar haar woonplaats. Het eindpunt was het huis van Bertus van Gool aan de Molendijk. Dit was tevens het startpunt van de crossings door de Biesbosch. De Sliedrechtse crossers vormden de groep Albrecht. Op het Albrechtplein in de Oude Uitbreiding staat het crosslinemonument dat elk jaar wordt geadopteerd door groep 8-leerlingen van de Henri Dunantschool. Bij deze plechtigheid worden gedichten voorgedragen, zo ook dit jaar op 24 april. Indy Klop, Thijs Groenewegen, Casper Nederlof en Claire van Dijk mochten dat gisteravond nogmaals doen. Aan het eind van de filmavond, die door de werkgroep stijlvol was aangekleed, werd Rasenberg nog een keer het podium opgeroepen om een cheque van 3.500 euro in ontvangst te nemen. Dankzij deze geste van Sliedrechtse sponsoren is hij bijna uit de kosten.
Tekst: Erik de Bruin
Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.