De wieg van Sliedrecht stond in de Middeleeuwen

10 februari 2016
De wieg van Sliedrecht stond in de Middeleeuwen

SLIEDRECHT - De wieg van Sliedrecht stond in de Middeleeuwen. Waarschijnlijk bestond Sclidreth, zoals het dorp destijds werd omschreven, duizend jaar geleden al. Het geschiedkundig bewijs dat zich in die tijd aan de oevers van de Merwede een gemeenschap had gevormd, dateert echter van 2 mei 1064. ,,Nog steeds heel bijzonder natuurlijk. Rotterdam vierde in 1990 haar 650-jarig bestaan. Sliedrecht is aantoonbaar een stuk ouder”, aldus burgemeester Bram van Hemmen, die het leuk zegt te vinden dat de gemeenschap hier aanleiding in ziet een reeks feestelijke manifestaties te organiseren. ,,Er is veel energie losgekomen. Sliedrechters zijn stiekem heel trots op hun dorp.”

De burgervader schoof donderdagmiddag als lid van het Comité van Aanbeveling aan bij de persbijeenkomst die het tienkoppig comité Sliedrecht 950 jaar had belegd in het Sliedrechts Museum op de Kerkbuurt. Hij smaakte net als de andere aanwezigen – tot het comité behorend en/of de Historische Vereniging – het genoegen om Sliedrechts baggerbier te proeven. ,Speciaal gebrouwen voor dit jubileumjaar”, lichtte Hans de Ligt, de mede-eigenaar van Albert Heijn en Gall & Gall, toe. Vanaf vrijdag 2 mei zijn de drie verschillende biersoorten – donker, pilsner en sterk blond – verkrijgbaar in de slijterij aan het Burgemeester Winklerplein.

Tot 2 mei 2015
Op bovengenoemde datum start het jubileumjaar, dat precies een jaar later eindigt. ,,Dat wil zeggen dat Koningsdag 2015 wellicht een Middeleeuws tintje krijgt”, aldus Peter Bons van de Historische Vereniging. ,,Voor dit jaar was het voor de Sliedrechtse Oranjevereniging  te kort dag nog van alles aan het programma te veranderen”, haakt Remco van de Ven in. ,,De Oranjevereniging heeft wel toegezegd samen met ons na te denken over hoe het volgend jaar kan worden ingevuld.” Met ons doelt hij op het comité dat al even de revue is gepasseerd en waarvan hij zelf deel uitmaakt. Zo ook Joost Verhoef, de directeur van OBS De Wilgen en de Roald Dahlschool. Hij zaait even verwarring door naar voren te brengen dat het de bedoeling is vanaf de Kerst  een sprong in de tijd te maken en activiteiten te ontplooien die het rijke baggerverleden van Sliedrecht weergeven.

‘Politieke vete’
In 2014 draait alles nog om de Middeleeuwen. Te beginnen op vrijdagavond 2 mei in de Grote Kerk. Tijdens deze startmanifestatie klinkt Middeleeuwse muziek. De medievist Henk ‘t Jong houdt een uitgebreide voordracht over de ontstaansgeschiedenis van Sliedrecht. Tijdens de persbijeenkomst licht hij alvast een tipje van de sluier op en vertelt hij bevlogen over de oorlogen die de graaf van Holland en de bisschop van Utrecht voerden. ,,Een vete die wel twee eeuwen duurde en aan beide zijden veel slachtoffers eiste. Ook enkele graven en bisschoppen hebben het leven gelaten. In feite ging het puur om politiek. De graaf had dit gebied ingepikt en de bisschop wilde het terug. Hij kreeg echter geen poot aan de grond.”

,,De bisschop hield een boek bij met zijn bezittingen”, vervolgt de Middeleeuwen-kenner. ,,In dat boek komt Sliedrecht voor. Het origineel is echter verloren gegaan. In 1180 is het overgeschreven, maar dat betreft dus een vervalsing.” Een bron die wel geldig is, trof hij aan in het stadsarchief van Utrecht. Het gaat om een lap perkament uit 1105 met een zegel eraan die tot het bisschoppelijk archief behoorde. Op het perkament staat een uitspraak van de toenmalige bisschop over een ruzie tussen de Sliedrechtse pastoor en de pastoor van Houweningen.

Schoolvoorstellingen
Beide bronnen zijn te bezichtigen in het museum en worden verwerkt in de digitale lesbrieven die worden ontwikkeld voor de hoogste vier klassen van het primair onderwijs. ,,Maar dat is lang niet het enige”, laat Verhoef zich weer horen. ,,We gaan alle kinderen erbij betrekken. Dat wil zeggen: ook de jongere groepen, de kleuters en het speciaal onderwijs. Op alle scholen worden voorstellingen gegeven zodat de leerlingen kennismaken met muziek en dans uit die tijd. De intocht van Sinterklaas krijgt een Middeleeuws karakter en tevens vindt op elke school eind december een fotoshoot plaats. Op de Sociale Moestuin worden Middeleeuwse groenten verbouwd. Bij de oogst in de herfst dragen kinderen Middeleeuwse kostuums.” Van de Ven: ,,De traditionele kledij  wordt gemaakt door leerlingen van het Griendencollege. Dat wordt gedaan op het Zorgplein. Daarnaast roepen we mensen op zelf kledingstukken te maken. Cara van de Beek gaat daar hele mooie foto’s van maken.”

‘Breugeliaanse maaltijd’
Hoe mensen er toen uit zagen en welke beroepen zij uitoefenden, kan worden bekeken op www.sliedrecht950.nl.  Ook het programma op 2 mei in de Grote Kerk wordt uitvoerig beschreven. Aan het einde van de eerste manifestatie ontvouwen de edelman Herbaren van Drongelen en zijn gemalin Sophia van Craijenstein (zij bezaten een gelijknamig kasteel aan de overkant van de rivier) de overige plannen voor het jubileumjaar. In overleg met ondernemers en verenigingen is al van alles bedacht, maar concrete data en activiteiten zijn nog niet ingepland. Van de Ven: ,,Als je je fantasie de vrije loop laat, kun je van alles organiseren. Het comité heeft zichzelf een week geleden gepresenteerd aan de winkeliers op de Kerkbuurt. De winkelstraat en het Merwedeplein lenen zich uitstekend voor activiteiten en festiviteiten. Wat te denken van een Breugeliaanse maaltijd op het plein.”

Middeleeuwse markt op Winklerplein
Hij noemt ook een ganzenparade als voorbeeld en een markt met oude ambachten in combinatie met ridderspelen. Dat laatste idee is al wat concreter. Het evenement wordt waarschijnlijk in november gehouden op het Winklerplein. ,,Wat zou het fantastisch zijn als heel Sliedrecht daar op afkomt en wat zou het helemaal fantastisch zijn als we nog meer van dit soort manifestaties van de grond krijgen die Sliedrecht en haar 950-jarig bestaan op de kaart zetten”, mijmert de oud-wethouder, die zich in zijn element voelt op zijn ‘praatstoel’ in het vroegere raadhuis, maar zijn meerdere moet erkennen in ‘t Jong. De historicus woont weliswaar in Dordrecht, maar hij heeft een speciale band met Sliedrecht. ,,Ik ben hier geboren en heb tot mijn elfde in Sliedrecht gewoond. Dankzij mijn ooms ben ik me gaan verdiepen in de Middeleeuwen. Zij vertelden over het slot Niemandsvriend dat hier heeft gestaan. De Tolsteeg – waar wij vlakbij woonden – is hiernaar vernoemd. Het kasteel had immers maar één doel, namelijk: als douanepost en tolhef fungeren. Boten die uit Duitsland over de rivier kwamen, werden aangehouden. Ze moesten ééntwintigste van hun bezittingen afgeven om verder te  mogen varen. ”

,,Of van het slot nog wat over is? Nee, bijna niets. Toen na de Sint- Elisabethsvloed in 1421 mensen uit het ondergelopen Sliedrecht zich aan deze kant van de rivier vestigden, werd het kasteel afgebroken. Mensen konden de stenen goed gebruiken om huizen te bouwen. Het enige dat er nog van over is een stukje gracht bij de sloot langs De Merwebolder.”

Vlaggen
Terwijl er wordt geproost op een geslaagd jubileumjaar (het baggerbier wordt zeer gewaardeerd en doet zijn naam dus geen eer aan) haalt Van de Ven in navolging van de woorden van de burgemeester dat het een feestje van en voor de Sliedrechtse gemeenschap is, aan dat het comité alle inwoners wil betrekken. Behalve in manifestaties en activiteiten/festiviteiten voor jong en oud zou dat ook gestalte kunnen krijgen als massaal de vlag wordt uitgehangen. De geel-zwarte gemeentevlag welteverstaan. ,,Te koop op het gemeentekantoor, maar daar betaal je ruim vijftig euro voor. Als wij als comité een grote hoeveelheid vlaggen inkopen,  kost het veel minder. Het zou een fantastisch gezicht zijn.”

Bron: Erik de Bruin.

Gerelateerde wijken:
Gerelateerde straten:
Cookies

Deze website gebruikt noodzakelijke cookies voor een correcte werking en analytische cookies (geanonimiseerd) om de statistieken van de website bij te houden. Marketing cookies zijn nodig voor laden van externe content, zoals YouTube-video's of widgets van Sociale Media. Zie ons cookiebeleid voor meer informatie, of om je instellingen later aan te passen.